Silniki Diesla w pigułce

Silniki wysokoprężne, zwane także silnikami Diesla lub silnikami z zapłonem samoczynnym we współczesnych czasach są bardzo popularne. Widać to chociażby śledząc ogłoszenia sprzedaży aut na portalach internetowych – przynajmniej połowa z nich dotyczy samochodów z silnikiem Diesla. Dlaczego silnik wysokoprężny odniósł taki sukces? Jak jest zbudowany i jak pracuje? Na te pytania postaramy się odpowiedzieć.

Podstawową różnicą pomiędzy silnikiem benzynowym i wysokoprężnym jest sposób zapłonu mieszanki paliwowo-powietrznej w cylindrze. W przypadku aut benzynowych zapłon zachodzi poprzez iskrę (stąd nazwa: silnik z zapłonem iskrowym), natomiast w przypadku aut z silnikiem Diesla zapłon jest wynikiem podgrzania temperatury sprężonego powietrza, w które wtryskiwane jest paliwo (silniki z zapłonem samoczynnym).

Rozwiązanie wymusiło na inżynierach skonstruowanie silnika w taki sposób, że sprężone, ogrzane powietrze i wtryskiwane paliwo samo się zapala. Oczywiście, byłoby to znacznie utrudnione gdyby nie świece żarowe, których funkcją jest ogrzewanie powietrza we wnętrzu cylindra bezpośrednio przed uruchomieniem silnika.

Wymogi konstrukcyjne i specyfika pracy wymogła na konstruktorach zastosowanie nie benzyny, a oleju napędowego, który w mowie potocznej często określamy jako ropę.

Silniki wysokoprężne posiadają wady, których nie posiadają silniki benzynowe. Przede wszystkim charakteryzuje je niższa kultura pracy (wibracje, spaliny etc. – choć aby zniwelować ten drugi przykład producenci zaczęli stosować filtry cząstek stałych).

Silniki Diesla są także droższe w produkcji, a za nowe auto, z salonu, statystycznie musimy zapłacić parę procent więcej niż za benzynowego odpowiednika o podobnych parametrach. Jeśli chodzi o ekonomiczność, nie są one polecane dla osób jeżdżących tylko i wyłącznie w mieście, bowiem niskie spalanie to domena Diesli głównie na dłuższych dystansach, trasach etc.

W przypadku aut wysokoprężnych spaliny zawierają o wiele więcej szkodliwych substancji, chyba, że posiadają filtr cząstek stałych – tego typu komponenty są jednak bardzo skomplikowane i awaryjne, przez co auta już na starcie są droższe a koszty ich eksploatacji wzrastają. Znają to z autopsji użytkownicy aut wykorzystujących Common Rail (system wtrysku paliwa), których samochody mają większą kulturę pracy kosztem niezawodności.

Oczywiście, nie jest też tak, że silnik Diesla ma same wady – w takim wypadku nie odniósłby takiego sukcesu, zwłaszcza w Europie. Jak już powiedzieliśmy, szczególnie w trasach silnik wysokoprężny spala mniej paliwa, jest bardziej sprawny. Umożliwia dynamiczne przyspieszanie już od niskich obrotów, jest elastyczny, dlatego sprawnie można go prowadzić (bez szarpania znanego z silników benzynowych) na różnych obrotach.

Silniki Diesla dobrze współpracują z turbosprężarkami, przez co w sposób łatwy i stosunkowo niedrogi można zwiększyć ich moc. Są to jednostki trwałe, a starsze silniki słynęły z żelaznej niemal niezawodności. Obecnie, dzięki zaawansowaniu technologicznemu, silniki Diesla mogą osiągać niezwykle wysokie osiągi przy jednoczesnym, niskim spalaniu.

Silniki Diesla w poprzednich dekadach stosowane były przede wszystkim do samochodów użytkowych, dziś trafiają do aut z praktycznie każdego segmentu – także Premium. Po okresie fascynacji tymi silnikami, które słynęły z niezawodności i trwałości, elementy typu koła dwumasowe, filtry cząstek stałych, systemy Common Rail mocno nadszarpnęły reputację Diesli. Dodatkowo, cena oleju napędowego niemal zrównała się z benzyną. Ciężko więc określić, jaka będzie przyszłość silników wysokoprężnych.

Trzeba jednak powiedzieć, że silniki Diesla są naprawdę dobrą konstrukcją dla wszystkich tych, którzy jeżdżą dużo i na trasach. Kupno Diesla w takim wypadku jest korzystne z punktu widzenia ekonomicznego a taki tryb eksploatacji pozwala na zmniejszenie awaryjności.